Aile Hukuku Nedir?
Bu hukuk türü aile ile alakalı konuları içine alan ve medeni hukukun kapsamı alanında yer alan bir daldır. Aile hukuku kapsama alanı itibari ile pek çok konuyu içine almaktadır. Aile toplumun en küçük yapı taşlarından biri olup bu kurumun düzenlenmesine ilişkin pek çok kural ve kanun bulunmaktadır. Aile hukuku bu konularda çıkan anlaşmazlıklar için genişletilmiş bir alanı kapsamaktadır.
Aile Hukuku Neleri Kapsar?
Aile hukukun ilgilendiği konular arasında sayılabilecekler aşağıda sıralanmıştır. Aile hukuku kısa anlatımı ile evlilik müessesi kurulumu ile alakalı konuları içine almaktadır. Aile hukuku evlilik öncesinde yapılan nişanlanma olayından başlayarak oluşabilecek tüm süreçlerde bireylerin haklarını korumalarını sağlamak amacı gütmektedir. Aile hukuku çocukları da kapsamakta olup ilgilendiği konular;
- Evlenme ve boşanma olaylarının sonuçları
- Nişanlanma ile ilgili konular
- Mal paylaşımı
- Evlat edinme hakkında konular
- Boşanma sonucunda çocuğun velayeti hakkında konular,
- Nafaka konuları,
- Soybağı
- Çocukların ve kadınların haklarını korumalarına ilişkin konular,
- Aile konutu
- Kayyımlık
- Çocuk nafakası
- Vesayet
- Evlilik dışı doğan çocuklar ile ilgili ortaya çıkan anlaşmazlık durumları
- Aile içi şiddet durumları
- Taşıyıcı annelik ile ilgili durumlar
Yukarıda belirtilen durumlarda konu aile hukuku mahkemeleri tarafından çözümlenir. Aile hukukunda aile bireylerinin aralarında uzlaşma sağlayabilmesi için bazı yardımcı kadrolardan destek alınabilmektedir. Aile hukuku mahkemelerinde görev yapan hakimler oluşabilecek olan ailevi problemleri Türk aile yapısı prensiplerine uygun kararlar alarak çözme konusunda hassas davranmaktadırlar. Bazı durumlarda konu ile alakalı psikiyatristlerden ve ruh bilim uzmanlarından destek istenebilmekte olup tüm bu süreçler aile hukuku çerçevesinde ilerletilmektedir.
Hukukta Aile Kavramı ve Aile Hukuku İlkeleri
Dar anlamı ile aile evlilik sözleşmesi ile geçerli olan kurumdur. Bu topluluğa çocuk veya çocukların eklenmesi sureti ile geniş aile kavramı ortaya çıkmaktadır.En geniş anlamda aile ise aynı çatı altında yaşayan torun, evin çalışanları gibi aynı evde yaşayan kişilerin oluşturduğu topluluğa denmektedir. Aile hukukunda hakim kılınan bazı ilkeler mevcuttur. Bu ilkeler ve anlamları ;
Süreklilik İlkesi: Aile kavramının doğuşu yukarıda da açıklandığı gibi evlilik müessesinin oluşumu ile başlamaktadır. Aile hukukunun süreklilik esası da bu evlilik sürdüğü müddetçe geçerli kabul edilmektedir. Evliliği oluşturan iki tarafın bir tanesinin vefatı yada boşanma durumları halinde süreklilik ilkesi bozulmaktadır.
Birlik ilkesi: Bu kavram aile hukukunda eşlerin birbirine karşı sorumluluklarını hatırlatmaktadır. Bu ilkeye göre evlilik müessesini oluşturan bireyler ortak karar alma, birbirine karşı sorumlu olmak, çocukların bakımı konusunda birbirlerine destek olmak, sadakat , saygı ve mutluluk gibi kavramları yaşatarak bu konularda beraber ortak hareket etmek durumundalardır. Evliliklerde herhangi bir anlaşmazlık yaşanması durumunda bu ilkenin evlilikte işleyip işlemediğine bakılmaktadır.
Zayıfları Koruma İlkesi: Eşlerin birbirine eşit koşullarda bulunup bulunmadığını konu alan ilkedir. Türk Medeni Kanununda kadınların haklarının korunması hem maddi yönden hem de manevi yönden korunma durumları daha baskın bir şekilde ele alınmaktadır.
Devletin Müdahale İlkesi: Eşler arasında çıkan veya çıkabilecek anlaşmazlık durumlarında alınan kararların toplumun ,ailenin ve kamunun yararı gözetilerek alınması ilkesi ile işleyen sistemdir.
Eşler arasında eşitlik ilkesi: Aileyi oluşturan fertlerin kanun karşısında eşit olarak ele alındığı ilkedir. Bu ilkeye göre hiçbir şekilde dil, din ,ırk, mezhep ayırımı yapılmaksızın kararlar alınması esas alınmaktadır.
Düzenleme özgürlüğünün bulunmaması: Evlilik sözleşmesinden önce yapılan Nişan anlaşmalarını da kapsayacak biçimde evlilik, nişan bozma, boşanma gibi olayları düzenleyen ilkedir.
Türk Medeni Kanunun içinde yer alan aile hukukunun ilk doğuş yılları Hitit Uygarlığına kadar dayanmaktadır. Günümüzde ülkemizde uygulanan aile hukuku ilkeleri ilk kez 1926 yılında kabul edilen Medeni kanuna dayanmaktadır.
Türk Medeni Kanunu’na göre evlilik şartları nelerdir?
TMK’da anılan geçerli bir evliliğin oluşması için evlilik şartları sayıldığında, ilk olarak yaş faktörü karşımıza çıkar. Yürürlükteki mevzuat uyarınca minimum evlenme yaşı 17’dir.
Evlenecek tarafların farklı cinsiyetten olmaları; ayrıca ayırt etme gücüne sahip olmaları ise yine esaslı koşullardandır.
Son olarak ise nikahın yetkili bir evlendirme memuru tarafından iki tanık huzurunda çiftlerin iradelerini açıklamaları ile evlilik birliği yasal olarak kurulmuş olur.
Türk Medeni Kanunu’na göre boşanma davası nasıl açılır?
Boşanma davasında görevli mahkeme aile mahkemesidir. Davanın görüleceği yetkili mahkeme ise; eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri oturdukları yer mahkemesidir.
Boşanma davasında olayın özelliğine göre nafaka, maddi/manevi tazminat, ortak çocuğun velayeti gibi konular da ileri sürülür.
Boşanma davaları tarafların iradelerinin uyuşup uyuşmamalarına göre çekişmeli ve çekişmesiz olmak üzere iki türde görülür.
Yasal mal rejimi nedir? Eşler mal rejimi seçmemiş ise hangi mal rejimi geçerli olur?
Evlilik birliğinde başkaca bir mal rejimi sözleşmesi yapılmadıkça yasal mal rejimimiz olan “edinişmiş mallara katılma rejimi” uygulanır.
Bu rejimi kısaca özetlemek gerekirse; her eşin mal rejiminin devamı süresince karşılığını vererek elde ettiği mal olan “edinilmiş mallara” olan katılım payını ifade eder. Her türlü mal varlığı için ayrı ayrı hesaplanması gereklidir.
Mal rejimi sözleşmesi ne zaman yapılır?
Çiftler evlilik öncesi nişanlılık döneminde veya nikahtan sonra herhangi bir zamanda mal paylaşımına dair rejim belirleyici sözleşme yapabilirler.
Türk Medeni Kanunu’na göre evlat edinme koşulları nelerdir?
Evlat edinme şartları evlat edinecek kişinin evli yahut bekar olmasına göre değişmektedir.
Kanunumuza göre evli çiftler beş yıldan beri evli bulunmaları veya otuz yaşını doldurmuş olmaları kaydıyla birlikte evlat edinebilmektedirler.
Evli olmayan kişiler ise otuz yaşını doldurmak şartı şike kanun ve yönetmelikteki diğer koşulları da sağlamakta ise tek başına evlat edinebilirler. Evlat edinmede en önemli koşullardan biri ise her halükarda evlat edinilenin evlat edinenden 18 yaş küçük olması elzemdir.
Velayet nedir?
Evlilik birliği içinde ergin olmayan çocukların temsili ve korunmasına yönelik hak ve yükümlülükleri velayet olarak özetlemek mümkün olup boşanma konusu gündeme geldiğinde hakim durumun koşullarına göre velayeti uygun gördüğü tarafa verebilir.
Kaç tür nafaka vardır?
Tedbir, iştirak, yardım ve yoksulluk nafakaları olmak üzere hukukumuzda dört çeşit nafaka türü vardır.
Soy bağı nedir, anne ve baba ile soy bağı nasıl kurulur?
Soy bağı çocuk ve anne ile baba arasındaki yasal bağlantıyı ifade eder. Anne ile olan soy bağı kural olarak doğum ile kurulmakta olup baba ile soy bağı ise; anne ile evlilik, çocuğun tanınması ve hakim hükmü ile kurulabilir.
Kayyımlık kurumu nedir?
Kayyımlık kurumu, kayyım atanan kişinin fiil ehliyetinde bir sınırlama veya herhangi bir değişiklik olmaksızın bir işin görülmesi, bir yerde temsil veyahut belirli bir malvarlığının yönetimi için öngörülen bir çözümdür.
Çocuk için talep edilebilen nafaka nedir?
Boşanma davası devam ederken çocuğun bakımı kendisine bırakılmayan taraftan çocuğun masraflarına katılım için tedbir nafakası talep edilebilir. Dava kesinleşip de velayet kendisine bırakılan taraf lehine hükmedilen nafaka türü ise iştirak nafakasıdır. 18 yaşından küçük olan velayet altındaki çocuğun bakımı, eğitimi ve sağlık giderlerini kapsar.
Vasi nedir?
Velayet altında bulunmayan 18 yaşından küçüklere ve hakkında kısıtlama kararı bulunan erginlere haklarının korunması ve temsili adına vasi ilgili mahkemece atanır.
Aile içi şiddete karşı alınabilecek yasal önlemler nelerdir?
Davanın görüldüğü mahkeme tarafından koruma ve önleyici tedbir kararları verilerek aile içi şiddetin önüne geçilmesi amaçlanır.
Taşıyıcı annelik ülkemizde yasal mıdır?
Anne ile olan soy bağı doğum yolu ile kurulmakta olup taşıyıcı annelik yapılması durumunda kanunen anne çocuğu doğuran kişi olmaktadır. Taşıyıcı annelik kurumu ile çocuk sahibi olunması mevcut kanunlarımıza göre yasal değildir.
